Thanh ray là gì? Cấu tạo và ứng dụng

Thanh ray là gì? Cấu tạo và ứng dụng của thanh ray là gì? Làm sao để lựa được thanh ray chất lượng? Bài viết sau đây sẽ giải đáp các vấn đề về thanh ray để giúp bạn hiểu rõ hơn nhé.

1. Thanh ray là gì?

Thanh ray là một thiết bị được khái niệm dùng để chỉ các thiết bị dẫn hướng cấu tạo từ con trượt, thanh trượt, gối đỡ,… Thanh ray còn được gọi với nhiều cái tên khác nhau như thanh ray rượt, thanh ray dẫn hướng, ray trượt dẫn hướng,…

Các loại thanh ray trượt cơ khí này hoạt động nhờ vào sự chuyển động tịnh tiến giữa block con trượt và thanh trượt. Bạn có thể dễ dàng nhifnt hấy chúng tại các chi tiết máy của các máy CNC, máy đóng gói, máy chế biến gỗ, máy in 3D, dây chuyền sản xuất,…

2. Cấu tạo và phân loại thanh ray

Ở trên chúng ta đã tìm hiểu về thanh ray là gì? Sau đây chúng ta sẽ đi sâu hơn để tìm hiểu về các loại thanh ray nhé.

Thanh ray trượt tròn

Thanh ray tròn là một thiết bị dẫn hướng tiêu chuẩn có thiết kế dạng ty tròn, được phủ một lớp crom bên ngoài. Thanh trượt tròn thường được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như chế tạo máy cắt laser, máy dập, máy đột, các loại băng chuyền, dây chuyền sản xuất tự động hay cánh tay robot.

Cấu tạo thanh ray trượt tròn

Thanh trượt tròn bao gồm con trượt, ray trượt và gối đỡ, mỗi thành phần sẽ đảm nhận một chức năng riêng:

• Con trượt: hướng chuyển động dựa trên thanh trượt, đi kèm với hệ thống bi thép chuyển động làm giảm lực ma sát.
• Ray trượt: dẫn hướng được cố định tại một vị trí ở thiết bị với mục đích tạo khung chuyển động dạng tịnh tiến.
• Gối đỡ: hỗ trợ nâng hệ thống con trượt, cố định vị trí. Giảm ma sát, chịu tải hỗ trợ chuyển động đối với máy móc.

Ưu điểm nổi bật

• Thanh ray trượt tròn hỗ trợ chuyển động dẫn hướng với tốc độ di chuyển cao.
• Khả năng chịu lực và độ chính xác cao, cấu tạo đi kèm với bộ phận giảm ma sát giúp máy khi chuyển động êm và mượt mà không gây ra tiếng ồn.
• Vật liệu chủ yếu là thép mạ Crom hoặc hợp kim sáng bóng chống han rỉ tốt, độ bền cao. Bảo trì một cách dễ dàng.
• Giá cả phải chăng, sản xuất đại trà do được ứng dụng cho nhiều loại máy móc.

Thanh ray trượt bi

Thanh trượt bi được ứng dụng rất nhiều trong thiết kế nhà ở, thiết kế nội thất. Trong nhóm các loại thanh ray trượt bi thì loại ray bi 3 tầng thường được ưa dùng cho ngăn kéo, hộc bàn, hộc tủ, giường hay là làm phụ kiện đồ gỗ,…

Thanh ray trượt bi được chia thành 3 loại hay được sử dụng nhất là:

• Thanh ray trượt bi dạng trấn: có chuyển động nhẹ nhàng và êm ái, ít tiếng động khi sử dụng lực mạnh. Loại này đa tiện ích, tính ứng dụng cao bởi được tích hợp bộ phận piston sau thanh ray giúp giảm chấn.
• Thanh ray trượt bi dạng thường: có thiết kế khá đơn thuần, được cấu tạo bởi hai thanh ray lắp song song nhau, cho phép mở theo chiều dài ray trượt toàn phần. Khi bị lực lớn tác động mới phát ra tiếng động.
• Thanh ray trượt bi dạng nhấn mở: đây là một loại thanh ray trượt bi hiện đại mới với thiết kế chốt mở nhấn tiện ích. Chỉ cần ấn nhẹ không cần tác động lực quá nhiều.

Thanh ray trượt vuông

Đây là một trong những loại được ưa chuộng nhất trên thị trường hiện nay, có khả năng dẫn hướng tuyến tính cơ học giúp cho cơ cấu của máy được chuyển động tới hoặc lui một cách tự động, chính xác và trơn tru. So với các loại thanh ray trượt dẫn khác chẳng hạn như thanh trượt tròn thì loại thanh ray này sẽ đáp ứng được độ chính xác, cứng vững và chịu được trọng tải nặng gấp 1,5 lần. Chính vì thế sản phẩm này được ứng dụng khá nhiều.

Thiết bị này sẽ bao gồm 2 bộ phận chính như sau:

• Thanh ray trượt.
• Con trượt block.

Tùy theo mục đích sử dụng cũng mà thanh trượt sẽ có các kích thước khác nhau tuy nhiên phổ biến nhất vẫn là kích thước 15, 20 hoặc 25mm. Và với sự khác nhau về kích thước đó thì con trượt block cũng có thông số kỹ thuật khác nhau.

Thanh ray trượt nhôm

Đây được xem là biến thể cuả thanh ray trượt vuông, được sử dụng phổ biến trong đồ gia dụng. Đặc biệt ở các ngăn tủ kéo, thiết kế nội thất, cửa kính lùa,… với thiết kế đơn giản, giá thành rẻ hơn so với các loại.

3. Ưu điểm của thanh ray là gì? 

Thanh ray có rất nhiều ưu điểm nổi bật, chính vì thế mà chúng được sử dụng rất phổ biến trong công nghiệp, đồ gia dụng, đời sống,…

• Thanh ray có khả năng chịu tải lớn, giúp hiệu quả ứng dụng được tăng cao.
• Chúng sở hữu khả năng dẫn hướng chính xác, độ bền cao với khả năng hoạt động liên tục. Chính xác trong khoảng thời gian dài với tốc độ lớn.
• Thiết kế nhỏ gọn, dễ sử dụng. Qúa trình lắp đặt và bảo trì tương đối dễ dàng.
• Chất liệu làm từ hợp kim thép và thép mang đến độ cứng bền bỉ, chắc chắn. Hoạt động tốt trong môi trường khắc nghiệt.
• Thông số và mẫu mã đa dạng, giúp người dùng có nhiều sự lựa chọn dành cho từng thiết bị, máy móc.

4. Ứng dụng của thanh ray

Thanh ray được sử dụng trong công nghiệp tại các nhà máy, xí nghiệp cho các loại thiết bị, máy móc. Loại thanh ray được sử dụng nhiều nhất là thanh ray vuông, thanh ray tròn:

• Máy CNC cơ khí
• Máy CNC khắc đá
• Máy CNC gỗ
• Máy in 3D
• Máy plasma
• Máy lắp đặt cánh tay robot công nghiệp
• Các thiết bị đo lường có chính xác cao
• …

Đối với thanh ray bi và thanh ray nhôm thì được sử dụng đa phần trong gia dụng đặc biệt trong thiết kế nội thất. Chúng thường được dùng trong hộc tủ, hộc bàn, ngăn kéo và các phụ kiện đồ gỗ khác,…

5. Làm sao để lựa chọn được thanh ray chất lượng?

Trên thị trường hiện nay có nhiều thanh ray có nhiều loại mẫu mã từ kích thước, chất liệu khác nhau. Các đơn vị cung cấp từ đó cũng nhiều. Để lựa chọn được thanh ray chất lượng, bạn cần phải để ý đến những vấn đề sau

• Sản phẩm có lực ma sát thấp: Đây là yếu tố rất quan trọng vì nó sẽ giúp cho các loại thiết bị máy móc không bị quá nóng, nhờ vậy thì công suất và độ chính xác của máy sẽ được duy trì ở trong một khoảng thời gian dài.
• Có độ cứng cao: để có khả năng chịu tải và tính dẫn hướng chính xác.
• Dễ dàng bảo trì: điều này sẽ giúp bạn tiết kiệm được chi phí thay thế và lắp ráp.
• Có tốc độ cao: đường ray, con trượt và bi chính là tiếp xúc điểm nằm trong hệ thống lăn chính vì thế khi làm việc thiết bị phải đáp ứng được tốc độ cao để có thể gia công sản xuất một cách nhanh chóng và chính xác.

Bài viết trên là những thông tin cơ bản về thanh ray là gì? Hy vọng sẽ giúp bạn vận dụng trong đời sống tốt hơn.

>>> Xem thêm: Lực ma sát là gì? tổng quan về lực ma sát